“Direktor Kulturnog centra Istočno Novo Sarajevo Mladen Janković rekao je SRNI da bi za predstojeću treću fazu izgradnje pozorišta, koja podrazumjeva unutrašnje opremanje objekta i nabavku tehnike, novac uskoro trebalo da bude obezbijeđen”, obećanje je iz avgusta 2019. godine. Premijer Radovan Višković tokom proslave slave opštine rekao je da će u septembru 2022. pozorište biti otvoreno, a načelnik opštine Istočno Novo Sarajevo Jovan Katić i gradonačelnik Ljubiša Ćosić da će kultni festival Malih scena i monodrama Srpske 2022. biti održan u novom pozorištu- i tako godinama unazad, a pozorište u Istočnom Sarajevu još uvijek nije završeno.
U međuvremenu, Odlukom Vlade Republike Srpske osnovana je ustanova kulture – Narodno pozorište Istočno Sarajevo. Za vd direktora postavljena je Aleksandra Damjanović- odbornica SNSD-a u SO Istočno Novo Sarajevo i u SG Istočno Sarajevo, čime se nastavlja praksa političkih imenovanja direktora ustanova.
Piše: Sanja Vasković
U periodu od 2017- 2021. godine u objekte kulture na području opštine Istočno Sarajevo uloženo je rekordnih 5.107,602 KM, a u 2022. bio je planiran još jedan milion, što očigledno nije bilo dovoljno ni da se završi zgrada pozorišta. Od toga je iz budžeta RS izvojeno najviše 4.399.716 KM, Vlada Republike Srbije uložila je 500.000 KM, dok je lokalna zajednica izdvojila svega 207.886 KM.
Problem izgradnje pozorišta u Istočnom Novom Sarajevu bio je predmet i Glavne služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske u Izvještaju revizije učinka Izgradnja i održavanje objekata kulture.
Od svih ustanova kulture koje su bile predmet revizije, pozorište u Istočnom Novom Sarajevu gradi se najduže, čak 20,6 godina.
Zbog neefikasnosti izgradnja pozorišta koštala više od prvobitnih procjena
Bitan razlog višegodišnjeg zastoja u izgradnji, bio je nedostatak sredstava i kapaciteta jedinice lokalne samouprave, odnosno opštine za završetak objekata. U tom periodu su preduzimane dodatne aktivnosti, vršeno ponavljanje određenih postupaka, angažovani dodatni resursi i time znatno uvećavani iznosi ulaganja u odnosu na prvobitno procijenjene i planirane.
“Period od prekida radova do osiguranja sredstava za nastavak su trajali više godina, u Istočnom Novom Sarajevu 10 godina”, navodi se u izvještaju.
Izgradnju pozorišta pratili su brojni problemi, od osiguravanja finansijskih sredstava, do problema vezano za javne nabavke odnosno izvođače radova.
“Radove je izvodilo više izvođača, po više ugovora i kroz više faza, uz prisutnost sporazumnih raskida ugovora sa izvođačem zbog rasta cijena. Navedeno je rezultiralo povećanjem planirane vrijednosti projekta i traženjem dodatnih izvora sredstava za zatvaranje finansijske konstrukcije. Ta su sredstva osigurana opet iz Budžeta RS najvećim dijelom, a dijelom i iz Budžeta Republike Srbije. Krajem ove faze su vršene i djelimično završene aktivnosti na definisanju organizacije JUK, njenog osnivača i uprave. Povezano sa tim je i pitanje vlasništva nad objektom s obzirom na definisani republički značaj JUK i ulaganja iz Budžeta RS, sa jedne strane, a spojenost objekta i povezanost planiranih kulturnih sadržaja sa od ranije postojećim objektom i JUK lokalnog značaja”.
Sredstva koja su doznačena nekada su išla direktno na račun izvođača radova, nekada opštini, tako da je bilo teško pratiti tok novca građana.
Kasnije, u završnoj fazi izgradnje sredstva su doznačavana na račun investitora odnosno opštine i namjenski korištena zavisno od dinamike ugovaranja radova, njihovog izvođenja i ispostavljanja obračunskih situacija. Kako dinamika tih aktivnosti nije tekla u skladu sa planom, sredstva nisu blagovremeno korištena.
Treba li Istočnom Sarajevu muzej?
Dvadeset godina izgradnje, milioni budžetskih sredstava i predizborna obećanja, ono su po čemu će građani Istočnog Novog Sarajevo pamtiti izgradnju pozorišta. S druge strane, koliko se nadležni brinu za kulturu govori i to da ćete dokaze postojanja Srba u Sarajevu uskoro morati potražiti u Hercegovini. Za to se zahvalite našim lokalnim političarima iz Istočnog Sarajeva koji za 20 i kusur godina nisu našli nijednu prostoriju, a kamoli napravili muzej, gdje bi se adekvatno sačuvale materijalne stvari kao istorijski dokazi tradicije i kulture Srba na ovim prostorima.
Veliki broj vrijednih ostataka materijalne kulture sarajevskih Srba, nošnje, pokućstvo, arhivska građa, fototeka, fonoteka, biblioteka sve se to nalazi u stanu kod jedinog etnologa na našim prostorima, Branka Pjevića.
“Arhivska građa koju posjedujem je veoma značajna, jer mislim da su pojedini dokumenti samo u mom posjedu. Ovi predmeti se u mom stanu ne mogu sačuvati na adekvatan način. Moja želja je da sve to ostavim u nasljeđe našem narodu”, izjavio je Pjević za SPIN Info.
Na ovom prostoru niko od rukovodilaca se nije našao da preduzme određene aktivnostu da se ovi predmeti od istorijske važnosti sačuvaju, a Branko Pjević se obraćao svima, načelnicima, gradonačelnicima pa čak i nadležnom ministrastvu.
