Grad Istočno Sarajevo nema rješenje za reginalnu deponiju. Sanacija one ilegalne “Krupačke stijene” nije donijela nikakve rezultate. Spalionica koja godinama truje stanovnike radila je takođe ilegalno. Kamenolom pored rijeke ugrožava bezbjednost ljudi. Ova ekološka bomba na razgraničenju Istočne Ilidže i Trnova potencijalno ugrožava život svih nas, i to traje. Iz Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju konačno su, nakon pritiska javnosti, potvrdili rješenje inspekcije kojim je spalionici guma “GRETA” zabranjen rad.
Piše: Sanja Vasković
Dugo vremena je trebalo Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS da se očituje o rješenju Rješenju republičke uprave za inspekcijske poslove kojim je spalionici guma “Greta” u Istočnom Sarajevu zabranjen rad zbog nevažeće ekološke dozvole.
Rješenjem se poslovnom subjektu zabranila djelatnost suspaljivanja neopasnog otpada (automobilskih guma) do dobijanja važeće ekološke dozvole. Takođe, pravnom i odgovornom licu su izrečene i novčane kazne. Na ovo rješenje iz “GRETE” su uložili žalbu drugostepenom organu, odnosno Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju. Nakon medijskog pritiska, te onog ekoloških udruženja iz ministarstva su za SPIN Info potvrdili da su odbili žalbu privrednog subjekta “GRETA” vezano za ekološku dozvolu. Ovo preduzeće trebalo bi raditi novu procjenu uticaja na životnu sredini, kako im je predmetnim rješenjem naloženo, no, taj postupak koji bi trebao da uključuje javne rasprave mještana, nisu pokrenuli.
Sunčica Kovačević iz fondacije “ACT”, koja je aktivno učestvovala u procesima vezano za ekološku dozvolu spalionice, kaže je je nejasno na osnovu kog propisa je Grad Istočno Sarajevo odredio da mu pripada nadležnost za izdavanje ekološke dozvole.
“Čitav postupak izaziva dodatnu sumnju, jer je grad propustio da izvrši preispitivanje i reviziju ekološke dozvole kada je to zahtjevano od Ministarstva. Postoji ozbiljna opasnost od ovakvog postupanja nadležnih organa naročito kada govorimo o projektu koji ima kumulativan uticaj sa kamenolomom i deponijom i može imati izuzetno štetno dejstvo na ljudsko zdravlje. Gasovi i hemikalije koje se oslobađaju tokom spaljivanja guma štetni su čak i u veoma malim količinama. Zbog svih propusta nadležni organi strogo trebaju kontrolisati kako i na koji način ovaj subjekat primjenjuje zakonske propise”, kaže Sunčica za SPIN Info.
Sunčica Kovačević, foto: SPIN Info
Podsjećamo, od početka procesa bilo je nejasnoća oko organa koji su nadležni za dozvole izdate spalionici guma. Naime, još 2016. godine Grad Istočno Sarajevo izdao je “GRETI” ekološku dozvolu, iako nisu bili nadležni za istu. Dozvolu je poništilo Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju u aprilu 2022. godine.
Rješenje ministarstva
Podsjećamo da dioksini i furani koji se ispuštaju tokom pirolize gume smatraju se karcinogenima prve kategorije.
Spalionica guma smještena je na deponiji “Krupačke stijene”, sakrivena od javnosti. U vremenu kada joj je zabranjen rad, radili su noću ili u ranim jutarnjim časovima, o čemu svjedoče snimci mještana.
Prije par mjeseci, gumara je i sama gorjela, te je veliki dio nje spaljen.
Nadležni nemaju rješenje za deponiju
Na ilegalnoj deponiji u Istočnom Sarajevu preko 20 godina odlaže se otpad sa područja opština Istočna Ilidža, Istočno Novo Sarajevo i Trnovo, čije komunalno preduzeće je i nadležno za gazdovanje istom, a koje godinama ponavlja da nemaju rješenje ni sredstva za ovu deponiju. Tu je i Grad Istočno Sarajevo čiji predstavnici, prvenstveno gradonačelnik Ljubiša Ćosić i predsjednik skupštine Branko Koroman, od početka mandata pričaju o deponiji i očuvanju životne sredine.
Šta je urađeno?
Grad je uz pomoć Fonda za zaštitu životne sredine obezbijedio 200.000 KM za sanaciju deponija “Krupačke stijene” i “Stanišića dolovi” u Palama.
Naši novinari posjetili su deponiju. Osim što su firme “UNIOTEC” i “RADIS”, koji je posebno kasnio sa radovima, dobile novac za sanaciju, deponija je i dalje veliki izvor zagađenja.
Deponija, foto: SPIN Info
Važno je i napomenuti da su predstavnici Grada bili česti gosti u Rusiji gdje se razgovaralo o rješenju ove deponije i mogućoj spalionici, ništa osim bratimljenja sa ruskim gradovima nije donijelo rezultate.
Radi li kamenolom van zadatog područja?
U krugu ove ekološke bombe, odmah pored rijeke Željeznice, prepune kancerogenih materija, nalazi se kamenolom koji se nedavno obrušio. Sreća je da niko nije stradao s obzirom da je odmah pored magistralnog puta.
Republički zavod za zaštitu kulturno- istorijskog i prirodnog nasljeđa mišljenja je da je moguća realizacija projekta ekspoatacije tehničkog građevinskog kamena na ležištu “Krupačke stijene- Karaula” ALI ga je potrebno ograničiti na određenom području.. Zabranom radova van ovog područja zadržalo bi se izvorno, prirodno stanje , odnosno klisure te bi “došlo do smanjenja negativnog uticaja projekata na prirodno nasljeđe i životnu sredinu u cjelini”, navodi se u dokumentu.
Mišljenje Zavoda
Vlasnik kamenoloma je firma “Zemljokop inžinjering” Istočna Ilidža porodice Majmunović.
S obzirom da se kamenolom nalazi odmah pored rijeke Željeznice, svojevremeno su iz Sportsko- ribolovnog društva Željeznica negodovali, no ubrzo su našli dogovor sa ribolovcima tako što se preduzeće „MJ-Zemljokop-inženjering“ d.o.o.Istočna Ilidža obavezalo pomoći u očuvanju ribljeg fonda tako što će namiriti udruženju finansijsku pomoć u poribljavanju za 2023.godinu u iznosu od svega 1.000,00 KM za godinu dana.
