Prošlo je pola godine od kada je opština Istočno Novo Sarajeva dala u zakup pet javnih parkirališta sa područja ove opštine privatnom licu. Od tada, građani većinom bojkotuju parkiranje na ovim mjestima, a od javnosti se krije Ugovor o povjeravanju poslova obavljanja komunalne djelatnosti sklopljen sa firmom “Park.ing” doo Istočno Sarajevo, kao i zapisnici sa licitacije. Svi ovi dokumenti konačno su u posjedu našeg portala.
Piše: Sanja Vasković
U Ugovoru o povjeravanju poslova obavljanja komunalne djelatnosti- upravljanje javnim parkiralištima, zaključenom na period od 20 godina, stoji da je visina naknade koju firma “Park.ing” doo Istočno Sarajevo mjesečno uplaćuje na račun opštine 16.673 KM, odnosno 2,60 KM po metru kvadratnom (ukupna površina javnih parkirališta kojim upravlja ova firma je 6.413 m2).
Sve oko sklapanja ugovora i samog procesa javne licitacije upućuje na brojne nelogičnosti prilikom izbora pomenute firme.
Naime, na Oglas o načinu i uslovima izbora davaoca komunalne usluge upravljanja javnim parkiralištima javile su se tri firme, “Park.ing” doo Istočno Sarajevo (čiji vlasnik posjeduje i firmu “Park.king” doo Sarajevo), “Centrotrans transport robe” Sarajevo i “City park” doo Sarajevo. Jedini uslov naveden u oglasu koji su preduzeća trebala ispuniti jeste da su pravna lica registrovana za obavljanje komunalne djelatnosti.
U rijetkim trenucima kada bi načelnik opštine Istočno Novo Sarajevo Jovan Katić odgovarao na naša pitanja, a da ne napusti govornicu kada ga naši novinari pitaju za parking, pričao je o izboru određene firme i privrednim subjektima koji su se prijavili na oglas.
“Firma je odabrana putem javnog poziva na koji su bile prijavljene tri firme koje su ispunjavale uslove da mogu da se prijave na javni poziv, i dvije koje nisu predale dokumentaciju u predviđenom roku. Jedna firma je iz Brčkog, a druga iz Prijedora ili Prnjavora, nisam siguran”, rekao je načelnik našem novinaru.
Zbog čega je obmanuo javnost ne rekavši da su konkurentske firme sa sjedištem u Sarajevu, samo načelnik Katić zna.
Zakup svih pet parkinga dobila ista firma
Ono što je građanima sve ovo vrijeme takođe bilo nepoznato jeste da je za upravljanje svakim od javnih parkirališta na području ove opštine koji su dati u zakup, njih pet, pojedinačno održana licitacija.
“S obzirom da je učesnik društvo ‘Park.ing’ doo Istočno Sarajevo u prvom pozivu istaklo najveću ponudu, za svako javno parkiralište, te da nakon toga nije istaknuta veća ponuda, u Zapisnicima je posebno konstatovano da je prihvaćena ponuda za svako javno parkiralište, učesnika u licitaciji i to ponuđača društva “Park.king” doo u iznosu od 2,60KM po m2 površine parking mjesta na javnom parkiralištu na mjesečnom nivou”, navodi se u Ugovoru.
Početna visina naknade za povjeravanja poslova upravljanja javnim parkiralištima iznosila je 2,50 KM po metru kvadratnom parking mjesta na javnom parkiralištu na mjesečnom nivou.
Interesantno je to da je u svih pet zapisnika o javnoj licitaciji identična situacija, ostale firme su ponudile najnižu cijenu, odnosno 2,50 KM po m2, a firma pobjednik za samo 10 pfeninga više, odnosno 2,60 KM. Tako da je svih pet parkinga dato na upravljanje jednoj firmi, čime je donekle narušena i tržišna konkurencija.
Učesnici nisu imali prigovor na zapisnike, a Komisiju za sprovođenje postupka licitacije činili su Dragana Damjanović- predsjednik Komisije, i Milan Kovačevič i Miloš Pandurević kao članovi iste.
Iako je oglas bio objavljen 26. marta 2022. godine, interesantno je da su sve tri zaprimljene ponude evidentirane upravo zadnji dan trajanja oglasa, odnosno 11. aprila iste godine.
Damjan Ožegović iz Transparency International, kaže da, što se tiče datuma pristizanja ponuda, to nije toliko neobično budući da se na javne pozive ponuđači generalno prijavljuju zadnji, ili predzadnji dan, iz razloga jer je potrebno vrijeme da se spreme od objave poziva, ali i da ne bi dolazilo do tajnog prijevremenog otvaranja njihovih ponuda. Čest je slučaj da se ponude predaju lično 15 minuta pred istek predviđenog roka, i to od strane većine ponuđača. Međutim, kod javnog ugovaranja ono što jeste sve češći indikator nezdrave konkurencije je to da novoosnovana pravna lica bivaju povoljniji ponuđači u odnosu na stalne, velike firme sa izgrađenom infrastrukturom i iskustvom.
“Tu najčešće može doći do tajnih dogovora kako između javnih organa i ponuđača, tako i između samih ponuđača međusobno. Naročito je indikativno ako je predviđeni posao unosan, a ne zahtijeva se prethodno iskustvo ili posebna opremljenost zainteresovanih ponuđača, koja bi bila garant dobrog izvršenja posla”, kaže Ožegović za SPIN Info.
Napominjemo da na osnovu javno dostupnih podataka o poslovanju ovih firmi, firma “Park.ing” doo u 2021. godini nije imala prihoda, dok su prihodi preostale dvije firme i te kako veći, pa je tako “Park.ing”, bez prihoda i radnika, na licitaciji ponudio veću cijenu od, na primjer, firme “City park” čiji je prihod u 2021. veći od tri miliona maraka i koja ima u prosjeku 15 radnika.
Da li novoosnovana firma ispunjava obaveze predviđene Ugovorom?
Obaveza izabrane firme, pored naplate parkiranja, jeste postavljanje javne signalizacije, te uklanjanje, premještanje i blokiranje nepropisno parkiranih vozila. Za pola godine koliko firma upravlja parkiralištima, nije evidentirano da je nečije nepropisno vozilo blokirano ili sklonjeno, pa se postavlja pitanje da li pomenuta firma uopšte ima potrebnu opremu za obavljanje ovih poslova. Osim toga, parkirališta koja naplaćuje firma ne čisti, te su tokom zimskih mjeseci zatrpana snijegom, znači nefunkcionalna.
Dalje, obaveza preduzeća potpisana pomenutim ugovorom je i da imaju na vidnom mjestu oznaku P- parking, vrijeme naplate parkiranja, cijenu parkiranja, brojeve telefona za plaćanje putem SMS i sve drugo neophodno za nesmetano i uredno funkcionisanje javnih parkirališta, što parkirališta trenutno nemaju, te građani nemaju na uvid cijenu parkiranja niti SMS broj na koji mogu uplatiti parking.
Ugovorom je propisano i da svaki parking treba da sadrži 3% mjesta rezervisanih za vozila invalida označeno znakom pristupačnosti osoba sa invaliditetom na kojima se neće naplaćivati parkiranje, samo je pitanje na koji način ovi automobili uopšte mogu ući na parking s obzirom na postavljene rampe.
Zbog svega navedenog opština ima mogućnost da raskine ugovor s obzirom da u članu 6. piše da “opština kao Davalac komunalnih usluga može raskinuti ugovor jednostrano zbog neizvršavanja preuzetih obaveza od strane Vršioca usluge u pogledu isplate mjesečnog iznosa, ali i u slučaju grubog zanemarivanja obaveza u vezi održavanja i nefunkcionalnosti predmetnih javnih parkirališta”.
Ono što je ključno pitanje jeste zašto je opština parkirališta izgrađena novcem svih građana dala na upravljanje privatnom licu, i kako isti mjesečno uplaćuje više od 16.000 KM u budžet opštine s obzirom da su parkirališta svakodnevno poluprazna.
U nastavku neki od tekstova ranije obajvljanih na istu temu :
Privatna firma iz Sarajeva naplaćuje parking u Istočnom Novom Sarajevu
Borba za parking u Istočnom Novom Sarajevu i ćutanje administracije
