Zbog nepravovremene reakcije na Zakon o utvrđivanju i prenosu prava raspolaganja imovine na jedinice lokalne samouprave RS, Opština Bileća danas se suočava sa potencijalnim gubitkom investitora koji ovdje žele da ulažu, te gubitkom projekata značajnih za poslovanje njenih preduzeća, saznaje „Direkt“.
Piše: Jelena Denda Borjan
Loša privredna slika u ovom malom istočnohercegovačkom mjestu, između ostalog, natjerala je njene stanovnike, mahom žene, da svakodnevno na posao putuju u Stolac, u fabriku za preradu ribe „Žuvela“. Budući da se radi o desetinama žena, vlasnik ove fabrike Josip Žuvela došao je na ideju da jedan proizvodni pogon otvori u Bileći. Nakon niza godina u kojima su investitori zaobilazili Bileću, Žuvelina ideja u ovoj opštini dočekana je objeručke, ali bi administrativne procedure mogle značajno da uspore cijelu priču.
Kako za „Direkt“ objašnjavaju u opštinskoj upravi, Žuvela želi da u Bileći kupi zemljište na kom će izgraditi halu za ribarnicu, ali zbog gorespomenutog zakona opština više nije vlasnik nijedne parcele koju mu može ponuditi.
„Pravobranilaštvo RS kaže da usklađuje zemljišne knjige i posjed, a postojao je ranije u zemljišnim knjigama list dva na kojem je na mjestu nosilac, odnosno titular svojine bilo upisano ’državna svojina – Opština Bileća’. Zakon o utvrđivanju i prenosu prava raspolaganja imovine na jedinice lokalne samouprave RS, koji je prestao da važi 2019. godine, nalagao je da lokalne samouprave kažu šta žele da prenesu na sebe. Međutim, Opština Bileća to nije uradila i sad će sva ta imovina preći na Republiku Srpsku. To znači da ćemo se za svaku parcelu sada morati obraćati Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS da nam je vrati, a ono će predmet na odlučivanje proslijediti Vladi RS“, kaže za „Direkt“ Miloš Bošnjak, v.d. načelnika Odjeljenja za stambeno-komunalne poslove u ovoj opštini.
Bileća na svojoj teritoriji ima parcelu koja odgovara Žuvelinim zahtjevima i koja je ranije „cijepana“ i bez problema prodata privatnicima koji su na njoj napravili pogon za proizvodnju kamena. Međutim, pozivanjem Pravobranilaštva RS na spomenuti zakon, njena prodaja sada je onemogućena.
„Žuveli je potrebno oko 1.500 kvadrata zemljišta za halu i još toliko okolnog zemljišta. U toj ribarnici on bi zaposlio oko 50 žena, ali mi mu ne možemo obećati da će to biti završeno, jer sve zavisi od odluke Vlade RS. Baš smo u problemu, jer je sve prešlo na republiku. Da nam neko traži, recimo, da postavi splav na jezeru, ni to ne može završiti opština, nego odlučuje Vlada RS. Sve ovo nam značajno oduzima vrijeme, jer ako investitoru kažeš da ti treba godina-dvije da završiš nešto, ode on negdje drugo. A znate koliko bi nam značilo da Žuvela u Bileći napravi halu i zaposli žene“, kaže za „Direkt“ Veselin Vujović, načelnik opštine Bileća.
Zbog nemogućnost da dobije parcelu koja je u vlasništvu opštine u problemu je i bilećki „Vodovod“. Ovo javno preduzeće godinama je u dugovima na šta je značajno uticao i trošak za električnu energiju koji stvaraju vodovodne pumpe. V.d. direktora „Vodovoda“ Saša Radan zbog toga je htio da sa stranim donatorima uradi projekat instalacije solarnih panela oko izvorišta, kako bi se na ovaj način smanjili troškovi za struju. No, zbog procedura plan mu je, kaže, za ovu godinu, propao.
„Vjerovatno ćemo moći konkurisati tek sljedeće godine, jer dok Vlada RS odluči da li ćemo moći da dobijemo željenu parcelu u opštini, rokovi za predaju dokumenata će nam isteći“, kaže Radan za naš portal.
Pravobranilac Radinko Savić ističe da je odgovornosti za ovakvo stanje isključivo na opštinama, jer je Zakon o utvrđivanju i prenosu prava raspolaganja imovine na jedinice lokalne samouprave RS donesen u julu 2006. godine. Tvrdi da je Pravobranilaštvo RS o tome dopisom obavijestilo sve opštine i gradove.
Sa druge strane, šefica bilećkog Odsjeka za stambeno-komunalne poslove Dušanka Nosović kaže da Opština nije mogla reagovati na vrijeme, jer nema imovinsko-pravnog referenta čija je obaveza da o tome brine.
„Sva evidencija opštinske imovine nalazi se u katastru, odnosno Republičkoj geodetskoj upravi, prema tome, mi smo saznanje o tome šta se vodi kao opštinsko imali samo kada prodajemo parcelu, pa bismo tražili uvid u stanje. Do juna prošle godine, pravobranilac i notar su sve ugovore sklapali i dozvoljavali nam prodaju zemlje gdje god je pisalo državna svojina – opština Bileća. Sada nam traže da svaku parcelu definišemo, a njih je na hiljade i to je proces koji bi trajao godinama. Ovo je ogromni problem i treba ga rješavati na nivou Vlade RS, Pravobranilaštva RS ili Republičke geodetske uprave“, tvrdi Nosović.
Ona dodaje da bi nadležne institucije ovaj problem mogle da riješe jednim potezom, odnosno odlukom da sve parcele koje se vode kao „državna svojina – opština Bileća“ pređu na opštinu. Budući da je riječ o stvarima koje su od javnog interesa, u ovoj opštini nadaju se da će Vlada RS pokazati razumijevanje i djelovati u korist svojih građana.
