Foto: Impuls
Kraljevina Holandija neće uplatiti 2,9 miliona evra za rekonstrukciju puta Nevesinje – Berkovići, koje je vlada te zemlje odobrila još 2018. godine.
Ishod je to šestogodišnjeg odlaganja vlasti u Republici Srpskoj da ispune svoj dio preuzetih obaveza na projektu, ali i otvorenih pokušaja manipulacije nepovratnim grantom i pokušajem preusmjeravanja ovih sredstava u neke druge projekte.
Piše: Miljan Kovač
Grant za modernizaciju regionalnog puta R-435, potpisao je s Vladom Holandije 13. februara 2018. godine Vjekoslav Bevanda, tadašnji ministar finansija i trezora Bosne i Hercegovine.
Tada je rečeno da će sredstva biti dovoljna za 27 % projekta i da će ostatak sredstava realizovati Vlada RS, odnosno Javno preduzeće „Putevi RS“.
Vjekoslav Bevanda/Foto: Insajder.in
Vlada i Javno preduzeće „Putevi RS“, u međuvremenu, nisu ispoštovali nijednu od pomenutih obaveza, zbog čega smo ostali bez ovih nepovratnih sredstava, a šteta zbog jednostranog kršenja međunarodnog ugovora bi mogla biti višestruko veća.
Da grant više nije aktivan, potvrdili su nam u Ministarstvu finansija BiH, kao i u JP „Putevi RS“. O posljedicama i sudbini projekta od velikog značaja za građane nisu imali šta reći.
Holandski novac, domaća obećanja
Riječ je o putu koji je krajem 19. vijeka izgradila Austro-Ugarska Monarhija u dužini od 32 kilometra, od čega 16 kilometara od Berkovića do sela Zovi Do u nevesinjskoj opštini nikada nisu asfaltirana. Osim što je od velikog značaja za stanovnike dvije opštine, posebno sela kroz koja prolazi, ova saobraćajnica predstavlja i dio odavno planirane najkraće veze Sarajeva s morem, koja bi dalje od Nevesinja išla preko Boračkog jezera i Konjica.
Upravo ovakav značaj saobraćajnice i naveo je rukovodstva dvije opštine još 2010. godine da apliciraju za grant, koji u ime Vlade Kraljevine Holandije dodjeljuje organizacija ORIO.
Godinu dana prije potpisivanja granta, u februaru 2017. godine, ove opštine su posjetili predstavnici holandske vlade i saopštili da će sredstva uskoro biti odobrena što je naredne godine i realizovano. Tada je rečeno i da će put biti modernizovan najkasnije do 2021. godine.
Predstavnici ORIO kod načelnika opštine Nevesinje, milenka Avdalovića / Foto: Opština Nevesinje
Projekat je unesen i u plan javnih nabavki JP „Putevi RS“ za 2019. godinu.
Vrijednost radova procijenjena je na 20 376 859,03 maraka bez PDV-a, a kao okvirni datum pokretanja postupka naveden je april te godine.
Umjesto da izvođač radova već bude izabran, u maju 2019. godine događa se neočekivani obrt.
Na sjednici održanoj 23. maja 2019. Skupština opštine Nevesinje zadužila je načelnika te opštine da Vladi RS podnese inicijativu, kojom se traži da sredstva namijenjena za modernizaciju puta do Berkovića budu preusmjerena za sanaciju i izgradnju tunela na putu Nevesinje – Mostar.
Ubrzo je reagovala i Skupština opštine Berkovići, koja je od Vlade RS zatražila da ne prihvati inicijativu iz Nevesinja.
Iako vlada nije prihvatila inicijativu Skupštine opštine Nevesinje bio je to početak kraja priče o grantu iz Holandije.
Tako je konačan ishod priče sadržan u odgovoru koji smo dobili iz Ministarstva finansija BiH.
„Dopisom Invest International Public Programmes B.V. (holandska finansijska institucija, op.a) od dana 16. februara 2023. godine sredstva granta nisu više na raspolaganju. S obzirom na činjenicu da se dionica ragionalnog puta Nevesinje – Berkovići nalazi u Republici Srpskoj, predlažem da se, ukoliko Vam je potrebno više informacija, obratite nadležnom ministarstvu Vlade Republike Srpske“, navodi se doslovno na pitanje koje smo uputili 12. februara.
Dok ih nismo pitali, očito ni u ministarstvu se nisu interesovali za sudbinu granta koji je potpisao bivši ministar.
Ni puta ni tunela
Nenad Abramović, načelnik opštine Berkovići, ne krije razočarenje, ali kako kaže nije iznenađen ovakvom odlukom holandske vlade.
Nenad Abramović/Foto: BN
„Opština Nevesinje se pojavila s inicijativom, kada je već odobren projekat i kada je Vlada RS odobrila 15 miliona i kada je to bilo ušlo u plan javnih nabavki, da se ta sredstva preusmjere za put Mostar – Nevesinje, odnosno tunel ispod iz Grepka, priključak na autoput Vc. Evo, nekoliko godina došli smo do toga da nema ni tunela, nema ni puta Nevesinje – Berkovići“, kaže Abramović za Impuls.
On podsjeća da je glavni zagovornik ovakve inicijative opštine Nevesinje, kako se ispostavilo, bio Ilija Tamindžija, poslanik SNSD-a u Skupštini RS.
Sam Tamindžija je još 2019. nakon pokretanja inicijative za dislokaciju sredstava javno potvrdio za šta se zapravo zalaže.
“Tražili smo konačno rješenje za taj put, gdje je prijedlog izgradnja tunela dužine jedan kilometar, za šta je potrebno oko 25 miliona KM i da se sredstva za put ka Berkovićima preusmjere na ovaj projekat, jer je prioritetniji”, rekao je Tamindžija. (Rejting.info, 12. juna 2019.)
Ilija Tamindžija/Foto: Rajting.in
Kako navodi Abramović, vlada je već 2020. donijela odluku da se modernizacija puta Nevesinje – Berkovići, za koju su prethodno obezbijedili 15 miliona maraka, stornira.
U planu javnih nabavki JP „Putevi RS“, za 2021. godinu (kao i za naredne godine) modernizacije ove saobraćajnice nema.
Kakva je dalja sudbina ovog projekta, izgleda ne zna ni ministar saobraćaja i veza u Vladi RS Nedeljko Čubrilović.
Nedjeljko Čubrilović/Foto: Banjaluka.net
„Molim vas, molim vas, za te informacije obratite se putevima, ovaj putevima, ne autoputevima, ja kod sebe tih informacija nemam“, poručio je resorni ministar, dok odgovore na pitanja u pisanoj formi iz ministarstva na čijem je čelu nismo ni dobili.
Interesantno je da je ministar bio mnogo upućeniji 15. februara ove godine kada je gostujući u emisiji BN televizije najavio i modernizaciju puta Nevesinje – Berkovići.
Odgovor načelnika opštine Nevesinje, i pored obećanja, nismo dobili. Odgovor očekuju i mještani sela kroz koja put prolazi, a kojima je do sada, kako kažu, u više navrata opštinska vlast obećala da radovi „uskoro počinju“.
